Presentiment wordt vaak opgevat als een bewust voorgevoel. Terwijl precognitie bewuste voorkennis is. Je kunt een gevoel van naderend onheil hebben maar ook een expliciete droom over een naderende ramp met allerlei details. Het eerste is presentiment, het tweede precognitie. Dat wil zeggen alleen als de ramp echt plaats vindt terwijl niets op een ramp wees.
Of het kan toeval zijn. Dat dilemma blijft altijd bestaan omdat er ‘bij waarnemingen in het veld’ geen exacte schatting kan worden gegeven van de kans dat er wellicht van een toevallige samenloop sprake is. Daar is experimenteel onderzoek voor nodig.
In presentiment-experimenten blijkt echter dat er aan dat voorgevoel vaak niets bewust is. Bij dat soort experimenten wordt een lichamelijk proces gemeten, bijvoorbeeld de hartslag, voorafgaand aan een emotionele of neutrale gebeurtenis. En uit meta-analyses van dit soort experimenten blijkt dat je voorafgaande aan een emotionele gebeurtenis gemiddeld een hartslagverandering ziet, terwijl dat minder is voorafgaande aan neutrale gebeurtenissen. Die gebeurtenissen zijn dan op zich random. Populair theoretisch kun je zeggen dat de Tijd die in onze normale Newtoniaanse wereld altijd vooruit loopt onder bepaalde condities zich symmetrisch gedraagt en dan dus ook terugloopt.
Dat is fysisch een mogelijkheid maar is in die fysica (buiten het kwantumdomein) nog nooit waargenomen. Alleen als de de gebeurtenis bewust door onze complexe hersenen wordt verwerkt zou dat mogelijk zijn waarmee de essentiële rol van bewustzijn ook duidelijk is. Het komt erop neer dat een toekomstige situatie effect heeft op de hersenfunctie voorafgaande aan die situatie.
Nu de Giro d’Italia, een wielerkoers dagelijks uitgezonden op Eurosport en becommentarieerd door Karsten en Jeroen vanaf de eindstreep terwijl ze tv beelden van de koers hebben. Karsten is ex-prof, heeft zelf met die jongens in het peleton gereden en weet van het reilen en zeilen. Jeroen is voor zover ik weet geen renner geweest. De tv toont dat er een ravitaillering is. De renners krijgen dus eten en drinken aangereikt.
Jeroen merkt iets op in de trant van ‘er wordt goed gegeten’. Karsten reageert: ‘ja het is vast wortelkoek’. Je moet wel weten dat zo’n wielerverslag erg erg lang duurt en meestal vreselijk saai is waardoor de verslaggevers allerlei zijpaden moeten bewandelen. ‘Wortelkoek?’ vraagt Jeroen, ‘wordt dat echt door renners gegeten, nooit van gehoord’. Karsten: ‘Weet je niet wat dat is, wortelkoek?’. Nou Jeroen had er nog nooit van gehoord en eigenlijk is het ook onzin want dat coureurs-eten bestaat meestal uit geleitjes in zakjes die ze leeg slurpen. Een koek op de racefiets is wat merkwaardig. Maar Karsten hield stug vol. De TV was ondertussen teruggekeerd naar de weinig enerverende beelden.
Nog geen minuut later. Karsten : ‘Zie je dat Jeroen, daar loopt de directeur van de koers bij de eindstreep, …. met wortelkoek’. Nu is Jeroen helemaal verbijsterd. De wortelkoek waarvan hij het bestaan niet wist duikt ineens op aan de eindstreep!
Ach is dit nou niet ‘gewoon’ toeval. Of misschien had Karsten eerder half bewust de eindstreep bekeken waar de goede man wellicht al tijden met wortelkoek rondliep?
Door het presentiment-onderzoek denken we dat er nog een andere mogelijkheid is, namelijk dat de toekomstige waarneming van invloed is geweest op de woordkeus van Karsten. Hij kon ook een andere versnapering hebben genoemd. Zijn hersenen werden in deze paranormale verklaring gebiased door een ‘terug-in-de-tijd’ geactiveerde representatie van het woord ‘wortelkoek’.
Tsja we zullen het niet weten. Maar in mijn ervaring is het zo dat als je open staat voor deze hypothese je er meer voorbeelden van gaat zien, ook met betrekking tot je eigen keuzes, We weten al dat onbewust beïnvloeding (reclame is een voorbeeld) je keuzes ‘biased’. Wellicht is er ook een kleine invloed vanuit de toekomst.
Dick Bierman