Nieuwsbrief 2 (2018)

 

1. Algemene Ledenvergadering

2. Dag van de Parapsychologie

3. Reactie op publicatie in NRC

 

Voorafgaande aan de Dag van de Parapsychologie a.s. 2 juni om 11:30 zal op de Vrije Universiteit de Algemene Leden Vergadering van de SPR plaats vinden. De Agenda is:

A. Notulen ALV 2017

B. Financieel jaarverslag

     Advies kascommissie

C. Inhoudelijk jaarverslag

     Hoogleraarbenoeming

D. Rondvraag.

 

Het thema is ‘Wat is tijd?’ en met name de rol van tijd in de parapsychologie.

Het belooft op zaterdag 2 juni om 12:30 op de VU (zaal HG05A00)  een spannende dag te worden.

De filosoof Hein van Dongen zal ‘de tijd’ in de filosofie bespreken. De hypnotherapeut Dick Wernars zal tijdbeleving tijdens hypnose bespreken en gaat ook een experiment onder hypnose uitvoeren om na te gaan wat die tijdbeleving met het Ganzfeld telepathie te maken heeft.

DE neuro-wetenschapper Jacob Jolij vertelt over experimenten waarbij mensen gezichten moeten detecteren. Door hun EEG te meten vlak voorafgaande aan de beslissing een gezicht volgens toeval wel of niet aan te bieden kan ‘voorspeld’ worden of er wel of niet binnen enkele milliseconden een gezicht wordt vertoond. Tot slot zal experimenteel fysicus Dick Bierman de resultaten geven van een telepathie experiment waarbij mensen werden ingedeeld in `time-contractors` en time-extenders.

Afhankelijk van de tijd (!) zulen we ook nog discussiegroepjes organiseren.

Inschrijven kan op de website dutchspr.org/dagvdpp_inschrijven

 

Er verschijnen met enige regelmaat negatieve stukken over de parapsychologie in de media. Meestal zijn deze zo slecht geinformeerd dat het zinloos is om te reageren. Maar als de NRC onzin verkoopt moet daar wel op gereageerd worden. Hier is de reactie van Paul Groenenboom:

Achtergrond:

De wetenschapsbijlage van de NRC van 17 & 18 maart, 2018, bevatte een column geschreven door Professor Harald Merckelbach met de titel “Meer tussen hemel en aarde”. In deze column stelt deze auteur dat de ‘parapsychologie roemloos ten onder is gegaan’ daarbij refererend aan de kritiek die de journalist Piet-Hein Hoeben op het werk van Professor Tenhaeff had gepubliceerd. Hij is enthousiast over het vorig jaar verschenen boek van Hoeben: ‘Legitimacy of Unbelief’ vanwege het feit dat Hoeben de parapsychologen niet weghoont maar de beweringen toetst. Helaas geldt dit niet voor Merkelbach zelf die in de rest van de column parapsychologie associeert met bijgeloof en magisch denken.

Vanwege dit uiterst eenzijdig verhaal heb ik, Paul Groenenboom, onderstaande reactie naar de redactie van de NRC gestuurd. Deze zou wel doorgestuurd zijn naar Prof. Merckelbach maar die heeft hierop niet gereageerd. Helaas is mijn reactie niet geplaatst door de NRC. Het is jammer dat een dergelijke kwaliteitskrant deze controversiële column zonder commentaar overneemt en ook geen aandacht heeft besteed aan onderstaande reactie.

Reactie op Column van Harald Merckelbach: Meer tussen hemel en aarde.

In zijn column in de wetenschapsbijlage van de NRC van 17 & 18 maart 2018 meent Harald Merckelbach dat de parapsychologie uit de academische wereld is verdwenen, mede door de kritiek van de overleden journalist Piet-Hein Hoeben. En kennelijk verheugt Merckelbach zich in dit ‘zogenaamde’ feit, net zoals vorig jaar Dr. Kloosterman de parapsychologie in Nederland had ‘doodverklaard’.

Ik wil niets afdoen aan de bijdrage die Hoeben heeft geleverd om kritisch te blijven over het onderzoek naar paranormale verschijnselen, maar dat moet evengoed gelden voor andere takken van wetenschap. Ook binnen de kringen van serieuze onderzoekers naar paranormale verschijnselen is er kritiek op de bijdrage van Tenhaeff, waarvan ook internationaal weinig bekend is. Maar om te billeken dat een hele tak van wetenschap om die reden van de universiteit zou moeten worden verbannen, hetgeen Merckelbach op zijn minst suggereert, is belachelijk. Immers, dan zou er na de affaire ‘Stapel’ geen sociale psychologie meer mogen worden gegeven aan Nederlandse universiteiten.

Het voorkomen van fouten en malversaties in wetenschappelijk onderzoek is nu juist iets waarin hedendaagse parapsychologen vooroplopen, bijvoorbeeld door steeds vaker te eisen dat onderzoeksresultaten ook worden gepubliceerd als er geen significant effect is aangetoond, en dat relevante resultaten gerepliceerd dienen te worden.

Merckelbach lijkt niet op de hoogte te zijn met kwantitatief onderzoek naar paranormale verschijnselen. Al lang voor de periode van Tenhaeff werd er parapsychologisch onderzoek uitgevoerd door de experimenteel psycholoog Prof. Heymans.  Meer recent is er door Nederlandse wetenschappers veel kwantitatief onderzoek uitgevoerd naar aspecten die met tijdverschuiving te maken hebben. Dit betreft bijvoorbeeld het verschijnsel dat proefpersonen in een psychologische test van het zien van beelden een fysiologische respons hebben die (gemiddeld) afwijkt al naar gelang het beeld wel of niet schokkend is, voordat het beeld getoond wordt (presentiment genoemd). Uiteraard is de inhoud van het beeld niet van tevoren bekend. Ook heeft er replicatie plaatsgevonden van het baanbrekende onderzoek van Daryl Bem over het effect van ‘priming’ (standaard test in de psychologie) die achteraf in plaats van vooraf wordt gegeven. Dit onderzoek aan zogenaamde ‘retrocausalit! eit’ heeft ook verbanden met hypotheses in de moderne natuurkunde zoals voorgesteld door de Nobelprijswinnaar Kip Thorne. Wetenschappelijke publicaties over dergelijk onderzoek vinden regelmatig plaats in gerenommeerde internationale tijdschriften en bij conferenties.

Uit deze onderwerpen blijkt dat de (hedendaagse) parapsychologie niets te maken heeft met bijgeloof, hetgeen Merckelbach aan het eind van de column de lezer wil doen geloven.

Alhoewel er in Nederland momenteel geen leerstoel is in de parapsychologie (maar wel in Edinburgh), is de parapsychologie absoluut niet dood. Maar deze tak van wetenschap houdt zich niet bezig naar wat er ‘tussen hemel en aarde’ gebeurt. Het betreft een vorm van psychologie en zit inderdaad tussen de oren.

 - Dr Paul Groenenboom